Γιατί μπορεί να μην δουλεύουν τα προβιοτικά και τι πρέπει να κάνετε

Τα τελευταία (αρκετά) χρόνια, τα προβιοτικά έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και τη διατροφή μας, ως «φύλακες» της υγείας μας, αφού κάνουν καλό στο έντερο και το ανοσοποιητικό μας. Λίγοι είναι αυτοί που δεν γνωρίζουν ότι πρόκειται για ζωντανά βακτήρια και ζυμομύκητες, τα οποία ωφελούν το πεπτικό, φέρνουν την ισορροπία στην εντερική χλωρίδα, ενισχύουν το ανοσοποιητικό και γενικότερα οδηγούν σε τόνωση και εξισορρόπηση τον οργανισμό μας.

Ο μεγάλος ντόρος έγινε κάποτε με τα λεγόμενα «ζωντανά» γιαούρτια και σήμερα τα προϊόντα που περιέχουν προβιοτικά είναι ευρέως διαδεδομένα (γιαούρτι, αριάνι, κεφίρ, τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση, όπως το ξινολάχανο κ.λπ.), ενώ μπορεί να τα λάβει κάποιος και από συμπληρώματα.

Η δράση τους ποικίλλει και μπορούν από το να δράσουν προληπτικά ή και θεραπευτικά κατά της διάρροιας, να ανακουφίσουν το ευερέθιστο έντερο, τη δυσανεξία στη λακτόζη, την ελκώδη κολίτιδα κ.ο.κ.

Παρ’ όλ’ αυτά, συμβαίνει συχνά να λάβει κάποιος προβιοτικά συμπληρώματα ή τροφές και να μην αισθανθεί καμία αλλαγή. Αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραιτηθεί, καθώς τα πάντα, από τις επεξεργασμένες τροφές, μέχρι το στρες, τα αντιβακτηριδιακά προϊόντα, τα αντιβιοτικά και οι αντίστοιχες ουσίες στις τροφές που καταναλώνουμε, μπορεί να μας προκαλέσουν έλλειψη αυτών των μικροοργανισμών.

Αν, λοιπόν, «ακούσετε» το σώμα σας και διαπιστώσετε ότι τα προβιοτικά που παίρνετε δεν «δουλεύουν», τότε ίσως συμβαίνει κάτι από τα παρακάτω.

Τα στελέχη μικροοργανισμών είναι νεκρά ή κατεστραμμένα
Κάποια συμπληρώματα αναγράφουν τον αριθμό ζωντανών μικροοργανισμών κατά τη ώρα παρασκευής τους, που σημαίνει ότι το συμπλήρωμα που αγοράζετε μπορεί να είχε κάποια στιγμή 50 δισεκατομμύρια CFU (αποικίες), αλλά την ώρα που φτάνει στα χέρια σας να μην είναι τίποτα παραπάνω από ένα ακριβό placebo. Τα προβιοτικά είναι ευαίσθητοι μικροοργανισμοί και χρειάζεται ειδικό χειρισμό κατά την παρασκευή συμπληρωμάτων, που διαφέρει από αυτόν των κλασικών βιταμινών, μετάλλων κ.ο.κ. Γι’ αυτό οι περισσότερες μάρκες χρειάζονται ψύξη, από την παρασκευή τους και τη μεταφορά τους, μέχρι την τοποθέτηση στο ράφι, κάτι που δεν συμβαίνει πάντα σε όλα τα βήματα, με αποτέλεσμα την καταστροφή τους.

Τα στελέχη μικροοργανισμών δεν επιβιώνουν στο γαστρεντερικό σύστημα
Μπορεί κάποιες φόρμουλες προβιοτικών να μην είναι τόσο ισχυρές όσο χρειάζεται ώστε τα βακτήρια να επιζήσουν από τα στομαχικά οξέα. Τα βακτήρια πρέπει να μπορούν να περάσουν από το στομάχι στο έντερο ζωντανά, αλλά δυστυχώς ένα μεγάλο ποσοστό προβιοτικών δεν τα καταφέρνει μόλις έρθει σε επαφή με τα οξέα του στομάχου. Οι συνθετικές κάψουλες βραδείας απελευθέρωσης ενδεχομένως να βοηθούν στην επιβίωση των βακτηρίων, αλλά θα πρέπει να παρέχεται αρκετός χρόνος, ώστε να ταξιδέψουν στην «εμπόλεμη ζώνη» του στομαχιού και να περάσουν αλώβητα. Το καλύτερο που μπορείτε να επιλέξετε είναι όσο το δυνατόν πιο βραδεία απελευθέρωση, για να εξασφαλίσετε ότι τα καλά βακτήρια θα φτάσουν εκεί που πρέπει, όπως πρέπει.

Δεν είστε συνεπείς στη λήψη τους
Η καθημερινότητα συχνά μας κάνει ασυνεπείς στη λήψη φαρμάκων, συμπληρωμάτων κ.ο.κ. και αν ξεχάσετε να λάβετε τα προβιοτικά σας πολλές μέρες στη σειρά, τότε δυσκολεύει η αποστολή τους. Γι’ αυτό είναι σημαντικό, ειδικά όταν πρωτοξεκινάτε να παίρνετε προβιοτικά, να τα βάλετε στην καθημερινότητά σας τακτικά, έτσι ώστε να αυξήσετε τον πληθυσμό των καλών βακτηρίων στο έντερο. Η συνεχόμενη λήψη τους είναι το κλειδί για να εξασφαλίσετε τα οφέλη τους, από την καλύτερη πέψη μέχρι το πιο υγιές δέρμα, το ισχυρό ανοσοποιητικό, αλλά και την καλύτερη λειτουργία του εγκεφάλου. Έρευνες δείχνουν ότι χρειάζονται περίπου 3 εβδομάδες για να αποκτήσουμε μια συνήθεια, γι’ αυτό αν καταφέρετε να τα λαμβάνετε σωστά τις πρώτες 21 ημέρες, τότε θα σας γίνουν συνήθεια εύκολα.

Τα στελέχη δεν είναι τα κατάλληλα για εσάς
Λόγω του ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν την εντερική χλωρίδα, από το στρες μέχρι τις τοξίνες που εισπνέουμε από τον αέρα, πρέπει να εξασφαλίσετε ότι τα προβιοτικά που παίρνετε σας καλύπτουν. Ψάξτε για συμπληρώματα με πολλά διαφορετική είδη προβιοτικών, αντί για ένα, ώστε να εξασφαλίσετε ότι σας καλύπτουν από διάφορες πλευρές. Προσέξτε, όμως, να μην ξεπερνούν τα 10 διαφορετικά στελέχη, γιατί τότε υπάρχει κίνδυνος να μειωθεί ο αριθμός των ενεργών βακτηρίων σε κάθε στέλεχος και το αποτέλεσμα να είναι λιγότερο δραστικό.

Δεν λαμβάνετε την απαραίτητη ποσότητα
Αν λαμβάνετε προβιοτικά μέσω της διατροφής, πρέπει να ξέρετε ότι τα περισσότερα γιαούρτια και κεφίρ του εμπορίου δεν παρέχουν αρκετή ποσότητα προβιοτικών, ώστε να φέρουν σημαντικά αποτελέσματα. Το γιαούρτι και το κεφίρ περιέχουν μεν εκατομμύρια, ή και δισεκατομμύρια βακτήρια, αυτό όμως συμβαίνει πριν την παστερίωση, η οποία τα σκοτώνει. Κάποιες εταιρίες τα προσθέτουν μετά την παστερίωση, αλλά πρέπει να προσέχετε για πρόσθετα σάκχαρα στα προϊόντα του εμπορίου, τα οποία μπορεί επίσης να καταστρέψουν τα καλά βακτήρια. Γι’ αυτό αποφύγετε αυτά που έχουν πρόσθετη γεύση από φρούτα και προτιμήστε το σπιτικό γιαούρτι και κεφίρ, για να είστε σίγουροι. Καλύτερες επιλογές είναι το ξινολάχανο, το kimchi, το tempeh, καθώς ο τρόπος που παρασκευάζονται και αποθηκεύονται δεν καταστρέφει τα καλά βακτήρια. Πρέπει, όμως, να ξέρετε ότι είναι δύσκολο να γνωρίζετε αν λαμβάνετε αρκετά προβιοτικά από τη διατροφή, καθώς δεν υπάρχει εύκολος τρόπος να μετρηθούν τα βακτήρια ανά μερίδα. Συν τοις άλλοις, το να καταναλώσετε 10 δισεκατομμύρια CFU από το γιαούρτι ή το ξινολάχανο μόνο θα σήμαινε ότι πρέπει να φάτε τεράστιες ποσότητες και από τα δύο. Παρ’ όλ’ αυτά, το να υπάρχουν τροφές που έχουν υποστεί ζύμωση στη διατροφή σας, μόνο καλό μπορεί να κάνει, γι’ αυτό μην τις σταματήσετε.

Έχετε πολύ υψηλές προσδοκίες
Τα προβιοτικά είναι ωφέλιμα, αλλά δεν κάνουν… θαύματα, ούτε φανερώνουν μεγάλη διαφορά άμεσα. Όπως οι πολυβιταμίνες ή άλλα φυσικά συμπληρώματα, χρειάζονται, όπως είπαμε, συνέπεια, υπομονή και φυσικά ένα συνολικά υγιεινό πρότυπο ζωής και διατροφής, τον οποίο θα μπορούν να συμπληρώσουν και να στηρίξουν. Αν είστε υγιής με κάποια πεπτικά προβλήματα, θα δείτε βελτίωση μέσα σε μερικές εβδομάδες.