Καθαριστικά προϊόντα: τι πρέπει να ξέρετε

Ποιος δεν μεγάλωσε με τη μυρωδιά της χλωρίνης στο σπίτι μετά τη «φασίνα», έχοντας την αίσθηση ότι αυτή είναι η μυρωδιά της καθαριότητας; Είναι, όμως, έτσι τα πράγματα; Μήπως τα βαριά καθαριστικά που χρησιμοποιούμε, συνήθως χωρίς ιδιαίτερο λόγο, παίζουν ρόλο στην υγεία μας, στη φλεγμονή στον οργανισμό, σε αλλεργίες, στο μικροβίωμα του εντέρου και το ανοσοποιητικό; Γίνεται να τρώμε υγιεινά, πράσινα, και μετά να «βουτάμε» στη χλωρίνη; Μερικές απορίες που έχετε πολλοί από εσάς και συναντάμε συχνά και μέσα από το The Feel Good Plan που πραγματοποιώ μαζί με την αδερφή μου Ομοιοπαθητικό-Φαρμακοποιό, Κυριακή Μαρσέλου, για μια ολιστική αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας.

Η αλήθεια είναι ότι τα καθαριστικά προϊόντα που χρησιμοποιούμε μπορεί να είναι επικίνδυνα, με πρώτο απ’ όλα τη χλωρίνη, η οποία έχει οδηγήσει πολλά παιδιά στα επείγοντα από κατάποση. Ακόμη, όμως, κι αν χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με τις οδηγίες, μπορεί και πάλι να είναι τοξική.

Ξέρουμε ότι όσοι έχουν άσθμα και εργάζονται με καθαριστικά προϊόντα καθημερινά μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα στο αναπνευστικό, επιδείνωση, φθορά της λειτουργίας των πνευμόνων, ερεθισμένους αεραγωγούς κ.ο.κ. Μπορεί, μάλιστα, να επηρεαστούν και άτομα που δεν πάσχουν από άσθμα και φαίνεται ότι η έκθεση ακόμη και σε χαμηλότερα από το επιτρεπτό επίπεδα, μπορεί να επηρεάσει τη λειτουργία των πνευμόνων.

Τι συμβαίνει, όμως, με τη χρήση στο σπίτι; Στο πλαίσιο μελέτης φάνηκε ότι το 37% των γυναικών χρησιμοποιούν χλωρίνη σε εβδομαδιαία βάση. Αυτές που τη χρησιμοποιούσαν συχνά φάνηκε να έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα για άσθμα σε σχέση με αυτές που δεν τη χρησιμοποιούσαν και μεταξύ των γυναικών με άσθμα, η συχνή χρήση χλωρίνης συνδέθηκε με μεγαλύτερη ποσότητα ουδετερόφιλων στο αίμα. Η χρήση χλωρίνης συνδέθηκε με παρουσία μη-αλλεργικού άσθματος και πιο συγκεκριμένα με μη αλλεργικό άσθμα που ξεκίνησε στην ενήλικη ζωή, ενώ σε γυναίκες χωρίς αλλεργική ευαισθησία, υπήρξαν θετικοί συσχετισμοί μεταξύ χλωρίνης και χρόνιου βήχα, συμπτωμάτων άσθματος και βρογχικής υπεραπαντητικότητας (υπερευαισθησίας των αεραγωγών σε μια σειρά από φυσικά, χημικά και φαρμακευτικά ερεθίσματα). Δεν βρέθηκε, ωστόσο, συσχετισμός με το αλλεργικό άσθμα.

Παρ’ όλο που έχει αναγνωριστεί ότι η επαγγελματική χρήση χλωρίνης μπορεί να έχει αρνητικές επιδράσεις στο αναπνευστικό, παρέμενε άγνωστο μέχρι πρόσφατα αν η χρήση σε οικιακό επίπεδο μπορεί να αποτελεί παράγοντα κινδύνου για άσθμα. Συγκεκριμένα, η χρήση της σχετίστηκε με σχεδόν 5 φορές αυξημένη πιθανότητα έναρξης μη αλλεργικού άσθματος σε ενήλικες, όπως επίσης και συμπτώματα του κατώτερου αναπνευστικού όπως χρόνιος βήχας. Η χλωρίνη λειτουργεί ως δυνατό προ-οξειδωτικό, που σημαίνει ότι μπορεί να οδηγήσει σε «διαρρέοντες» πνεύμονες που επιτρέπουν σε αλλεργιογόνες ουσίες να διεισδύσουν.

Το φαινόμενο της παρουσίας άσθματος από καθαριστικά προϊόντα είναι γνωστό εδώ και δεκαετίες, με τον μεγαλύτερο κίνδυνο να διατρέχουν οι γυναίκες, με περισσότερο από τα ¾ των δεκάδων πληθυσμιακών μελετών που έχουν επικεντρωθεί σε αυτό το θέα να βρίσκουν αυξημένο κίνδυνο άσθματος ή ρινικής φλεγμονής. Ιδανικά, θα έπρεπε να είναι πιο ασφαλή προϊόντα καθαρισμού διαθέσιμα στο εμπόριο με περισσότερες επιλογές, ωστόσο οι εταιρίες αγνοούν τα δεδομένα, τη στιγμή που θα πρέπει να αναθεωρήσουμε τις απόψεις μας για τη χρήση συγκεκριμένων καθαριστικών προϊόντων.

Υπάρχουν φυσικές, εναλλακτικές επιλογές, φιλικές προς το περιβάλλον, που μπορούν να μας προσφέρουν μια πιο ασφαλή εναλλακτική. Είναι, όμως, αποτελεσματικά; Ας δούμε τι αναφέρει ο Michael Greger M.D. FACLM για το συγκεκριμένο θέμα μέσα από το nutritionfacts.org.

Από τη μία η χλωρίνη έχει συνδεθεί για πολλούς με την καθαριότητα –ακόμη και η μυρωδιά της μας δείχνει ότι κάτι είναι καθαρό, ενώ μας είναι και ένα οικείο προϊόν. Από την άλλη, πολλοί άνθρωποι αναζητούν λιγότερο επικίνδυνα και περιβαλλοντικά πιο οικολογικά προϊόντα, με ενδείξεις «πράσινο», «φυσικό», «βιολογικό» κ.ο.κ., ή DIY συνταγές που συνήθως περιλαμβάνουν υλικά όπως μαγειρική σόδα, ξίδι και έλαια όπως έλαιο τεϊόδεντρου που θεωρείται αντιμικροβιακό.

Στο πλαίσιο μελέτης για την αποτελεσματικότητα τριών σπιτικών προϊόντων στον καθαρισμό και απολύμανση των Staphylococcus aureus και Escherichia coli σε επιφάνειες σπιτιού, οι ερευνητές δοκίμασαν 3 εναλλακτικές: χλωρίνη, ένα φυσικό απολυμαντικό με βάση τη θυμόλη που είναι από το αιθέριο έλαιο θυμαριού και ένα DIY καθαριστικό με σόδα, λευκό ξίδι και μερικές σταγόνες αιθέριο έλαιο τεϊόδεντρου. Η χλωρίνη σκοτώνει το 99,9% των κοινών μικροβίων ενός σπιτιού που είναι το στάνταρ από το Environmental Protection Agency για την απολύμανση επιφανειών που δεν έρχονται σε επαφή με φαγητό, όπως ο νιπτήρας του μπάνιου.

Κατά τη δοκιμασία, η χλωρίνη σκότωσε πράγματι το 99,9999% των μικροβίων, εξολοθρεύοντας το E. Coli και τον σταφυλόκοκκο, ξεπερνώντας ακόμη και τα στάνταρ της EPA για τις επιφάνειες που έρχονται σε επαφή με τρόφιμα, όπως ο πάγκος της κουζίνας. Το φυσικό και λίγο πιο ακριβό απολυμαντικό με τη θυμόλη, ωστόσο, λειτούργησε εξίσου καλά με τη χλωρίνη, ενώ από το DIY καθαριστικό με τη σόδα, το ξίδι και το tea tree oil φάνηκε να ξεφεύγει ένα μικρό ποσοστό σταφυλόκοκκου.

Αυτό που μπορεί να συνέβη, είναι οι ερευνητές να μην χρησιμοποίησαν αρκετό tea tree oil, προσθέτοντας μόνο 1 σταγόνα ανά ποσότητα φλιτζανιού. Ακόμη, όμως, κι αν κάποιος δεν εμπιστεύεται αυτή την εκδοχή, αποδείχτηκε ότι υπάρχει η εναλλακτική με τη θυμόλη που είναι εξίσου αποτελεσματική με τη χλωρίνη, αλλά πολύ πιο φιλική προς το περιβάλλον, την υγεία μας, αλλά και τις επιφάνειες, καθώς δεν είναι διαβρωτική. Ενδιαφέρον θα είχε, πάντως, και ένα αποτελεσματικό DIY καθαριστικό με θυμόλη, αφού εξεταστεί η αποτελεσματικότητά του.

Όπως και να’χει, επιλογές υπάρχουν και η χλωρίνη καλό θα ήταν να χρησιμοποιείται όσο πιο αραιά γίνεται.

Πηγές
https://nutritionfacts.org/2022/03/08/do-natural-thymol-cleaning-products-disinfect-as-well-as-bleach/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20679298/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27492540/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28141626/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23931651/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27492540/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26274937/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC1360273/