Νέα έρευνα: Η χαμηλή χοληστερίνη μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια

Η χοληστερίνη παραμένει στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας, όχι μόνο για την καρδιαγγειακή υγεία, αλλά και για τη λειτουργία του εγκεφάλου. Δύο πρόσφατες μεγάλες μελέτες ενισχύουν τη σημασία της διατροφής και της ρύθμισης των λιπιδίων στο αίμα, δείχνοντας ότι η χαμηλή χοληστερίνη – είτε επιτυγχάνεται μέσω φυτικής διατροφής, είτε με φαρμακευτική αγωγή – μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο για άνοια. Ως κλινική διαιτολόγος-διατροφολόγος, ωστόσο, με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και τη φλεγμονή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, συστήνω πάντα μια κατά βάση φυτοφαγική διατροφή ως βασικό τρόπο μείωσης, σε κάθε περίπτωση. Το να βασιστούμε σε ένα χάπι καταναλώνοντας κατά κόρον κορεσμένα λιπαρά αντιμετωπίζει μόνο εν μέρει το πρόβλημα, δημιουργώντας άλλα.

Η φυτοφαγία μειώνει την «κακή» χοληστερίνη
Μια εκτενής μετα-ανάλυση δημοσιευμένη στο European Journal Heart που εξέτασε 30 κλινικές μελέτες διαπίστωσε ότι οι χορτοφαγικές και φυτοφαγικές (vegan) διατροφές οδηγούν σε σημαντική μείωση της ολικής χοληστερίνης, της LDL (γνωστής και ως «κακής» χοληστερίνης) και της απολιποπρωτεΐνης Β – ενός δείκτη που σχετίζεται με την αθηρωματική νόσο.

Σε σύγκριση με μια συνηθισμένη διατροφή που περιλαμβάνει ζωικά προϊόντα, οι φυτικές διατροφές έδειξαν:

• Μείωση της ολικής χοληστερίνης κατά 0,34 mmol/L
• Μείωση της LDL κατά 0,30 mmol/L
• Μείωση της απολιποπρωτεΐνης Β κατά σχεδόν 13 mg/dL

Αυτά τα οφέλη παρατηρήθηκαν ανεξάρτητα από την ηλικία, την ήπειρο, τη διάρκεια της μελέτης ή την κατάσταση υγείας των συμμετεχόντων. Αν και τα τριγλυκερίδια δεν επηρεάστηκαν ιδιαίτερα, η συνολική εικόνα δείχνει πως η φυτοφαγία μπορεί να συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου.

Η χαμηλή LDL συνδέεται με μικρότερο κίνδυνο για άνοια
Σε μια ξεχωριστή μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Journal of Neurology, Neurosurgery and Psychiatry και ανέλυσε δεδομένα από περισσότερους από 100.000 ασθενείς σε πανεπιστημιακά νοσοκομεία, οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση ανάμεσα στα επίπεδα LDL και την εμφάνιση άνοιας.

Τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα:

• Άτομα με επίπεδα LDL κάτω από 70 mg/dL (1,8 mmol/L) είχαν 26% μικρότερο κίνδυνο να εμφανίσουν άνοια και 28% μικρότερο κίνδυνο για άνοια τύπου Αλτσχάιμερ, σε σύγκριση με άτομα με LDL πάνω από 130 mg/dL (3,4 mmol/L).
• Όσοι είχαν ακόμα χαμηλότερα επίπεδα LDL (<55 mg/dL) παρουσίασαν μια ελαφρώς μικρότερη αλλά στατιστικά σημαντική μείωση του κινδύνου κατά 18%.
• Επιπλέον, η χρήση στατινών (φάρμακα που μειώνουν τη χοληστερίνη) συσχετίστηκε με πρόσθετη μείωση του κινδύνου για άνοια, περίπου 12-13% σε σχέση με όσους δεν τις λάμβαναν.

Τι σημαίνουν όλα αυτά για εμάς;
Οι δύο μελέτες, παρότι ανεξάρτητες, συμπληρώνουν η μία την άλλη και οδηγούν σε ένα κοινό συμπέρασμα: η χαμηλή LDL χοληστερίνη –είτε επιτυγχάνεται μέσω μιας φυτικής διατροφής είτε με τη βοήθεια φαρμακευτικής αγωγής– μπορεί να παίξει προστατευτικό ρόλο όχι μόνο για την καρδιά, αλλά και για τον εγκέφαλο.

Αυτά τα ευρήματα ενισχύουν την ανάγκη για εξατομικευμένη προσέγγιση στη διαχείριση των λιπιδίων, δίνοντας έμφαση τόσο στη διατροφή όσο και στη φαρμακευτική υποστήριξη, όταν χρειάζεται.

Πώς να βελτιώσετε τη χοληστερίνη σας μέσα από τη διατροφή
Πριν καταφύγει κανείς σε φαρμακευτική αγωγή, η αλλαγή στον τρόπο ζωής και ιδιαίτερα στη διατροφή μπορεί να συμβάλει σημαντικά στη ρύθμιση της χοληστερίνης. Πολλές φορές, οι φυσικές παρεμβάσεις είναι αρκετές για να μειώσουν τα επίπεδα LDL και να ενισχύσουν τη συνολική υγεία της καρδιάς και ένας ειδικός, διαιτολόγος-διατροφολόγος, μπορεί να σας βοηθήσει σημαντικά. Αν θέλετε, λοιπόν, να βελτιώσετε τα επίπεδα της χοληστερίνης σας φυσικά, ακολουθούν μερικές αποδεδειγμένα ωφέλιμες διατροφικές στρατηγικές:
Αυξήστε τις φυτικές τροφές: Φρούτα, λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, ξηροί καρποί και σπόροι είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και φυτοστερόλες που βοηθούν στη μείωση της LDL.
Αντικαταστήστε τα κορεσμένα λιπαρά: Περιορίστε το βούτυρο, τα πλήρη γαλακτοκομικά και τα επεξεργασμένα κρέατα. Αντί αυτών, χρησιμοποιήστε ελαιόλαδο, αβοκάντο και άλλες πηγές «καλών» λιπαρών.
Ενσωματώστε τροφές με φυτικές στερόλες: Βρίσκονται φυσικά σε μικρές ποσότητες σε φυτικές τροφές, όπως ξηρούς καρπούς (αμύγδαλα, καρύδια, φιστίκια), σπόρους (λιναρόσπορος, ηλιόσποροι, σουσάμι), όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια), φρούτα και λαχανικά (αν και σε μικρότερες ποσότητες – π.χ. μπρόκολο, λάχανο, πορτοκάλι, μπανάνα).
Αποφύγετε τα trans λιπαρά: Κρυμμένα σε αρτοσκευάσματα, έτοιμα σνακ και τηγανητά, τα trans λιπαρά αυξάνουν τη LDL και μειώνουν την HDL.
Δοκιμάστε μια φυτοφαγική διατροφή: Ακόμα και μια ημι-χορτοφαγική προσέγγιση (π.χ. μερικές μέρες χωρίς ζωικά) μπορεί να βοηθήσει σημαντικά.

Η διατροφή είναι ένα από τα πιο ισχυρά εργαλεία που έχουμε για να υποστηρίξουμε την καρδιά και τον εγκέφαλό μας — και οι τελευταίες έρευνες δείχνουν ότι η διαχείριση της χοληστερίνης αφορά τελικά πολύ περισσότερα από την καρδιακή υγεία.

Πηγές
https://jnnp.bmj.com/content/early/2025/03/21/jnnp-2024-334708
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37226630/