Διατροφική μαγιά και βήτα-γλυκάνες: βοηθούν στον καρκίνο;

Πρόσφατα μιλήσαμε για τα οφέλη της διατροφικής μαγιάς, ένα προϊόν φυσικής ζύμωσης που χρησιμοποιείται πολύ στη vegan διατροφή για να δώσει γεύση τυριού στο φαγητό, ενώ όταν είναι εμπλουτισμένη με Β12 και άλλες βιταμίνες, συμβάλλει στην κάλυψη διατροφικών ελλείψεων. Ακόμη είναι πλούσια σε φυτικές ίνες μας, απαραίτητες για το μικροβίωμα του εντέρου, το οποίο συμβάλλει στη συνολική υγεία και το ανοσοποιητικό, μέταλλα και ιχνοστοιχεία, ενώ ταυτόχρονα μας παρέχει πρωτεΐνη και αντιοξειδωτικά. Τι σχέση μπορεί να έχει, όμως, με τον καρκίνο και πώς μπορεί να βοηθήσει σε τέτοιες περιπτώσεις. Στο nutritionfacts.org, o Dr. Michael Greger M.D. FACLM έχει δημοσιεύσει ένα πολύ ενδιαφέρον σχετικό άρθρο.

Σε αυτό το άρθρο αναφέρει ότι πριν 200 χρόνια είχε παρατηρηθεί ότι συγκεκριμένος αριθμός κακοηθών όγκων εξαφανιζόταν έπειτα από επίθεση ερυσίπελας (ένα είδος λοίμωξης στρεπτόκοκκου) και μάλιστα το άρθρο δημοσιεύτηκε το 1901 στο The Medical Press, που σημαίνει ότι αυτό παρατηρήθηκε 200 χρόνια πριν το 1901. Κι επειδή παρατηρήθηκαν πολλές υφέσεις όγκων έπειτα από διάφορες λοιμώξεις, υπέθεσαν ότι μια λοίμωξη μπορεί να «ερεθίσει» το ανοσοποιητικό τόσο πολύ, που ο καρκίνος να… μπλεχτεί σε διασταυρούμενα πυρά.

Κάτι τέτοιο δεν μελετήθηκε επίσημα μέχρι τα 1800, όταν οι γιατροί ξεκίνησαν να μολύνουν ηθελημένα καρκινοπαθείς, με πιο διάσημο τον WilliamColey, γνωστό ως «Πατέρα της Ανοσοθεραπείας», ο οποίος το 1891 εισχώρησε ενέσιμα στρεπτοκοκκικούς οργανισμούς σε καρκινοπαθή και παρατήρησε συρρίκνωση του κακοήθους όγκου. Το πρόβλημα, φυσικά, ήταν ότι το να προκαλέσεις λοίμωξη σε καρκινοπαθή είναι αρκετά επικίνδυνο, με δυο ασθενείς του τελικά να πεθαίνουν –αν και οι όγκοι τους πράγματι συρρικνώθηκαν. Το ιδανικό, λοιπόν, θα ήταν να μπορούσαμε να δώσουμε ώθηση στο ανοσοποιητικό χωρίς να μπαίνει σε κίνδυνο η ζωή των ασθενών.

Κάπου εδώ ήρθε η ώρα να γνωρίσετε τις βήτα-γλυκάνες, ένα είδος φυτικής ίνας που βρίσκεται στη διατροφική, αλλά και στη μαγιά μπίρας και μαγιά αρτοποιίας. Οι βήτα γλυκάνες της μαγιάς θεωρούνται ανοσορρυθμιστικοί παράγοντες που υποστηρίζουν την άμυνα έναντι σε λοιμώξεις και παρουσιάζουν αντικαρκινικές επιδράσεις, που σημαίνει ότι μπορεί δυνητικά να πολεμούν τον καρκίνο. Οι ίδιες οι βήτα-γλυκάνες δεν φαίνεται να έχουν άμεση επίδραση στην καταστροφή των καρκινικών κυττάρων, αλλά μπορεί να ενεργοποιούν τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, προωθώντας αντικαρκινική ανοσία. Αν αφαιρέσουμε έναν όγκο από ασθενή με καρκίνο του μαστού, για παράδειγμα, και αφήσουμε τα φυσικά κύτταρα-δολοφόνους ελεύθερα πάνω τους, μπορεί να καταστρέψουν ένα μικρό ποσοστό των καρκινικών κυττάρων. Αν, όμως, πρώτα τοποθετήσουμε τα φυσικά κύτταρα δολοφόνους σε σωλήνα μαζί με βήτα-γλυκάνες μαγιάς, γίνονται περίπου 5 φορές πιο αποτελεσματικά στην καταστροφή καρκινικών κυττάρων. Τι θα συνέβαινε, λοιπόν, αν καταναλώναμε βήτα-γλυκάνες στη διατροφή;

Όταν σε 23 γυναίκες με μεταστατικό καρκίνο του μαστού δόθηκαν βήτα-γλυκάνες σε μόλις 1/16 κ.γ. διατροφικής μαγιάς, παρουσίασαν 50% αύξηση στον αριθμό των μονοπύρηνων λευκών αιμοσφαιρίων στο αίμα, που αποτελούν μέρος της φυσικής μας άμυνας, όπως επίσης και σημαντική αύξηση στην ενεργοποίησή τους. Η μελέτη, ωστόσο,  διήρκησε μόλις δύο εβδομάδες και η κλινική σημασία των ευρημάτων δεν είναι ξεκάθαρη, καθώς αυτό που τελικά μας ενδιαφέρει είναι αν ζουν στην πραγματικότητα περισσότερο.

Η μόνη τυχαιοποιημένη, διπλή τυφλή με placebo μελέτη στα αγγλικά με ασθενείς με καρκίνο του μαστού και βήτα-γλυκάνες που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι στιγμής ήταν στην πραγματικότητα περισσότερο μελέτη θεραπείας τραύματος, καθώς οι ερευνητές βρήκαν ότι οι γυναίκες που λάμβαναν βήτα-γλυκάνες είχαν πιο ταχεία ανάρρωση μετά το χειρουργείο της μαστεκτομής.

Υπάρχει μόνο μία μελέτη δημοσιευμένη στα αγγλικά, η οποία δείχνει ότι οι βήτα-γλυκάνες μπορούν να οδηγήσουν σε συρρίκνωση όγκων σε ανθρώπους (υπάρχουν μελέτες ωστόσο και σε ποντίκια, αλλά πάντα μας ενδιαφέρουν περισσότερο οι μελέτες σε ανθρώπους). Σε 20 ασθενείς, λοιπόν, με προχωρημένο καρκίνο, σε χημειοθεραπεία, δόθηκε συμπλήρωμα με βήτα-γλυκάνες σε μη ελεγχόμενη μελέτη και το αποτέλεσμα ήταν ότι το 60% των ασθενών ανέφερε μια αίσθηση ευεξίας παίρνοντάς το, ζητώντας τη συνέχισή του και μετά το πέρας της θεραπείας. Το 40% των ασθενών ανέφερε λιγότερη κόπωση με τη λήψη συμπληρώματος, αν και τα αποτελέσματα αυτά μοιάζουν και με το λεγόμενο placebo-effect, δηλαδή το πόσο επηρεαζόμαστε από την πεποίθηση ότι μια θεραπεία μας κάνει καλό και να οδηγούμαστε τελικά σε εμφανή οφέλη κι ας είναι στην πραγματικότητα αδρανής.

Υπήρχε, όμως, κάτι ενδιαφέρον σε όλο αυτό: ένας ασθενής με λέμφωμα και σημαντικού βαθμού διογκωμένους λεμφαδένες στον λαιμό, ο οποίος καθυστέρησε την καθιερωμένη χημειοθεραπεία για 4 εβδομάδες κατά τη διάρκεια της μελέτης, παρουσίασε μείωση στο μέγεθος των λεμφαδένων λαμβάνοντας μόνο τις βήτα-γλυκάνες, κάτι που μπορεί να μην είναι επαναστατικό εύρημα εφόσον αφορά μια περίπτωση, αλλά σίγουρα έχει ενδιαφέρον, ειδικά εφόσον δεν υπήρχαν παρενέργειες.

Στην Ιαπωνία πραγματοποιήθηκαν 22 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες με τη χρήση των βήτα-γλυκάνων στη θεραπεία του καρκίνου και οι ερευνητές βρήκαν ότι οι βήτα-γλυκάνες μαγιάς μπορούν να υποστηρίξουν την επίδραση της χημειοθεραπείας και να έχουν θετική επίδραση στην επιβίωση και την ποιότητα ζωής καρκινοπαθών.

Τι κρατάμε, λοιπόν, απ’ όλα αυτά; Ότι οι βήτα-γλυκάνες μπορούν να υποστηρίξουν την αντικαρκινική ανοσία ενεργοποιώντας τα κύτταρα του ανοσοποιητικού, βελτιώνουν τη θεραπεία πληγών ενώ έχουν αποτέλεσμα και κατά την τοπική εφαρμογή με τα ανάλογα σκευάσματα και μπορούν να υποστηρίξουν τη χημειοθεραπεία και ακτινοβολία σε ασθενείς, μειώνοντας την πιθανότητα υποτροπής και βελτιώνοντας την ποιότητα ζωής.

Υπάρχει ωστόσο η πιθανότητα να υπερδιεγείρουν το ανοσοποιητικό σε συγκεκριμένες αυτοάνοσες παθήσεις, γι’ αυτό χρειάζεται προσοχή και καθοδήγηση από ειδικό.

Πηγές
https://nutritionfacts.org/2021/09/14/the-effects-of-nutritional-yeast-for-cancer/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/14707241/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/12073431/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/16789469/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17604943/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24019098/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9218574/
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/17161824/