Τι συμβαίνει με τους vegan, τους χορτοφάγους και τους flexitarian;

Όπως καταλαβαίνετε, τα πράγματα πλέον δεν είναι καθόλου απλά στη διατροφή και δεν έχουν καμία σχέση με την εποχή των γονιών μας. Οι επιλογές είναι πολλές, οι φιλοσοφίες αρκετές και ακόμη και στο κομμάτι της αποχής από το κρέας, οι επιλογές έχουν ποικιλία. Στη χορτοφαγία απέχουμε από το κρέας, αλλά καταναλώνουμε γαλακτοκομικά, στη vegan διατροφή (που αποτελεί κομμάτι μιας ολόκληρης φιλοσοφίας, αλλά σήμερα θα ασχοληθούμε με το διατροφικό κομμάτι) απέχουμε από καθετί ζωικό, οι φυτοφάγοι απέχουν από τα ζωικά αλλά και από επεξεργασμένες τροφές, οι ψαρο-χορτοφάγοι δεν καταναλώνουν κρέας, αλλά καταναλώνουν ψάρια κ.ο.κ., ενώ υπάρχουν και οι flexitarian που καταναλώνουν ακόμη κρέας και ζωικά, αλλά προσπαθούν να τα μειώσουν από τη διατροφή τους, αυξάνοντας τα λαχανικά και τα φρούτα και υιοθετώντας σταδιακά μια πιο βιώσιμη στάση απέναντι στη διατροφή τους. Μπερδευτήκατε;

Η αλήθεια είναι ότι επικρατεί σύγχυση τόσο εκτός του χορτοφαγικού κύκλου, όσο και εντός, με μια έντονη κριτική διάθεση απέναντι στους απλούς χορτοφάγους και flexitarians από όσους ακολουθούν αυστηρή χορτοφαγία (vegan). Για τους flexitarian, μάλιστα, πολλοί vegan αναφέρουν ότι δεν γίνεται να θεωρούν ότι είναι αποδεκτό να σκοτώνουμε ζώα κάποιες ημέρες της εβδομάδας.

Όλη αυτή την κριτική διάθεση την έχω αντιμετωπίσει κι εγώ η ίδια, όταν πέρασα από το στάδιο της ψαροφαγίας. Εκείνο το διάστημα δέχτηκα έντονη κριτική από τους αυστηρούς χορτοφάγους, αλλά και από τους κρεατοφάγους, οι οποίοι μου έστελναν θυμωμένα email τύπου ότι διαχωρίζω τα ψάρια από τα υπόλοιπα ζώα.

Από τη μία κάτι τέτοιο είναι κατανοητό ως ένα σημείο. Ακόμη και κάποιος που απέχει ολοκληρωτικά από το κρέας, αλλά καταναλώνει γαλακτοκομικά, επικυρώνει τη βιομηχανία γαλακτοκομικών η οποία είναι η πιο σκληρή βιομηχανία από όλες απέναντι στα ζώα. Αν, λοιπόν, θέλουμε να πούμε ότι ακολουθούμε μια φιλοσοφία προστασίας των δικαιωμάτων των ζώων και διαφύλαξης του πλανήτη, τα ημίμετρα είναι ημίμετρα.

Υπάρχουν, όμως, και άλλα που πρέπει να σκεφτούμε.

Η άνοδος των flexitarian
Στη Βρετανία, τα κρεοπωλεία κλείνουν το ένα μετά το άλλο, αλλά απ’ ό,τι φαίνεται τα εύσημα δεν πηγαίνουν στους vegan. Όπως αναφέρει ο εκπρόσωπος της βιομηχανίας, Matt Southam, ο καθαρός αριθμός των ανθρώπων που είναι vegan είναι στην ουσία ακόμη πολύ μικρός. Αυτό που έχει, όμως, μεγάλη επίδραση στη βιομηχανία κρέατος είναι οι flexitarians, αυτοί που καταναλώνουν κρέας, αλλά μειώνουν τη συχνότητα που θα το φάνε, π.χ. ένα λιγότερο γεύμα στις δύο εβδομάδες ή στον μήνα. Το ίδιο παρατηρείται και στην αύξηση των πωλήσεων των γευμάτων χωρίς κρέας. Οι ειδικοί της αγοράς αναφέρουν ότι δεν είναι οι vegan, ούτε καν οι vegetarian αυτοί που βρίσκονται πίσω από την αύξηση αυτή, αλλά αυτοί που καταναλώνουν κρέας και θέλουν να δοκιμάσουν.

Ο διευθυντής του Quorn, Kevin Brennan, αναφέρει ότι η εταιρία του πριν 10 χρόνια είχε καταναλωτικό κοινό που αποτελούνταν κυρίως από χορτοφάγους. Πλέον, το 75% των καταναλωτών δεν είναι χορτοφάγοι, αλλά κρεατοφάγοι που προσπαθούν να μειώσουν το κρέας και πρόκειται μάλιστα για την πιο γρήγορα εξελισσόμενη κατηγορία.

Όπως είναι φανερό, λοιπόν, δεν είναι οι vegan αυτοί που τελικά κρατούν τα αφεντικά των σφαγείων ξύπνια το βράδυ, αλλά αυτοί τους οποίους κατηγορεί η vegan κοινότητα: οι flexitarian.

Ο ρόλος των vegan
Κι όσο κι αν η «μείωση του κρέατος» ακούγεται αστεία και εκνευριστική σε όσους νοιάζονται πραγματικά για τα ζώα και τα δικαιώματά τους, ας μην ξεχνάμε ότι οι περισσότεροι δεν γίναμε vegan εν μία νυκτί.

Πόσοι vegan μπορούν να πουν ότι έκαναν απευθείας της μετάβαση από την κατανάλωση κρέατος και γαλακτοκομικών στην αυστηρή χορτοφαγία μέσα σε μια νύχτα; Σίγουρα υπάρχουν κάποιοι που το έκαναν και το κατάφεραν, αλλά για τη συντριπτική πλειοψηφία, αυτό ήταν μια διαδικασία που έγινε σταδιακά και πήρε χρόνο.

Οι περισσότεροι ξεκινήσαμε κόβοντας το κρέας και διαπιστώνοντας στη συνέχεια ότι καταναλώνοντας γαλακτοκομικά, πληρώναμε για την εκμετάλλευση και τη δυστυχία των ζώων οπότε σταδιακά προσπαθήσαμε να τα βγάλουμε από τη διατροφή μας.

Από εκεί και πέρα, οι vegan που θα βρεθούν στο δρόμο κάποιου που προσπαθεί ή σκέφτεται να κάνει τη μετάβαση είναι πολύ σημαντικό να είναι υποστηρικτικοί κι όχι επικριτικοί, αγενείς και επιθετικοί. Μόνο έτσι θα δώσουν ώθηση στην τάση που έχει κάποιος να στραφεί προς τα εκεί. Διαφορετικά τον σπρώχνουν προς την αντίθεση κατεύθυνση και κάνουν το κίνημα να φαντάζει μια περίεργη, κλειστή «κλίκα».

Σίγουρα όταν κάποιος νοιάζεται πραγματικά για τα ζώα και τον πλανήτη, δεν πρέπει να τον απασχολεί πώς του συμπεριφέρονται οι vegan –πρέπει να κάνουν αυτό που νομίζουν ανεξαρτήτως του τι ακούν από την κοινότητα. Στην πραγματικότητα, όμως, όλοι επηρεαζόμαστε από τους ανθρώπους γύρω μας, πόσο μάλλον αν πρόκειται για ανθρώπους που ακολουθούν ένα τρόπο ζωής και διατροφής που θα θέλαμε να υιοθετήσουμε κάποια στιγμή στο μέλλον.

Οι πιθανότητες πάντως να γίνει κάποιος vegan αυξάνονται αν αρχίσει να μειώνει την κατανάλωση κρέατος, αλλά αν οι vegan δεν τον αντιμετωπίσουν σωστά, οι πιθανότητες ξαναμειώνονται.

Όταν, λοιπόν συναναστρεφόμαστε με flexitarians και χορτοφάγους, έχουμε δύο επιλογές: είτε θα χρησιμοποιήσουμε την εμπειρία μας για να νιώσουμε καλύτερα για τους εαυτούς μας, είτε θα τους ενθαρρύνουμε όσο περισσότερο μπορούμε με όμορφο τρόπο να γίνουν κι αυτοί vegan. Προτού, λοιπόν, ασκήσετε κριτική, σκεφτείτε ποια προσέγγιση θα ήθελαν τα ζώα να ακολουθήσετε!

Τέλος, όσοι βρίσκεστε στο στάδιο που αυτή η όμορφη φιλοσοφία του βιγκανισμού σας ιντριγκάρει και σκέφτεστε να την ασπαστείτε, να ξέρετε ότι μπορείτε να το κάνετε σταδιακά. Μπορεί να έχετε πισωγυρίσματα, μπορεί και να γίνει σε μια νύχτα. Το σίγουρο είναι πως θα είναι το πιο όμορφο ταξίδι τόσο για εσάς, όσο και για τα ζώα και τον πλανήτη.