Χρειάζεται το παιδί συμπλήρωμα; Τι πρέπει να ξέρετε

Οι βιταμίνες και τα μέταλλα είναι απαραίτητα διατροφική στοιχεία για την υγιή και σωστή ανάπτυξη των παιδιών και για γερό ανοσοποιητικό που θα τα θωρακίζει έναντι διαφόρων ασθενειών. Τα παιδιά που ακολουθούν μια ισορροπημένη διατροφή συνήθως δεν χρειάζονται συμπληρώματα. Από την άλλη, τα παιδιά που αντιμετωπίζουν ελλείψεις και δεν μπορούν να ισορροπήσουν τη διατροφή τους είναι πολύ πιθανό να πρέπει να λάβουν.

Πότε μπορεί να χρειάζονται συμπληρώματα;
Τα παιδιά που ακολουθούν χορτοφαγική ή vegan διατροφή, θα χρειαστούν συμπλήρωμα βιταμίνης Β12, λόγω του ότι πρόκειται για μια βιταμίνη που συναντάμε μόνο σε τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Επίσης, τα παιδιά που πάσχουν από κοιλιοκάκη παρουσιάζουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διατροφικές ελλείψεις και χρειάζονται προσοχή και τέλος τα παιδιά που δεν τρέφονται σωστά, που καταναλώνουν πολλά αναψυκτικά, παίρνουν κάποια φάρμακα ή πάσχουν από χρόνιες παθήσεις, μπορεί να χρειαστούν κάποιο συμπλήρωμα.

Τι πρέπει να κάνετε
Καταρχάς να πούμε ότι οι γονείς πρέπει να φροντίσουν πρώτα απ’ όλα από νωρίς για την ισορροπημένη διατροφή του παιδιού και την συνιστώμενη πρόσληψη βιταμινών και μετάλλων. Μια ισορροπημένη διατροφή που περιλαμβάνει φρούτα και λαχανικά, ολική άλεση, πρωτεϊνούχες τροφές όπως όσπρια, ξηρούς καρπούς, πουλερικά, ψάρι, αυγά και γαλακτοκομικά ή φυτικές εναλλακτικές γαλακτοκομικών θα εξασφαλίσει την πρόσληψη των απαραίτητων βιταμινών και μετάλλων στη διατροφή τους. Εδώ, όμως, να σημειώσουμε ότι ενώ όλες οι βιταμίνες και τα μέταλλα είναι σημαντικά για την ανάπτυξή τους, κάποια είναι λίγο πιο σημαντικά, ειδικά για τα παιδιά.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, τα περισσότερα παιδιά δεν λαμβάνουν τον σίδηρο και το ασβέστιο που χρειάζονται από τη διατροφή τους, παρουσιάζοντας ελλείψεις. Ο σίδηρος, όμως, είναι απαραίτητος για το χτίσιμο των μυών και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων, ενώ το ασβέστιο χρειάζεται για την ανάπτυξη υγιών οστών. Τα συμπτώματα χαμηλών επιπέδων σιδήρου είναι η έλλειψη ενέργειας, οι αυξημένες λοιμώξεις, η ανησυχία/ευερεθιστότητα, οι ταχυκαρδίες, η τριχόπτωση κ.ο.κ., ενώ η έλλειψη ασβεστίου μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα στα οστά όπως οστεοπόρωση στο μέλλον και συμπτώματα όπως κράμπες, συχνούς τραυματισμούς, νευρολογικά και καρδιολογικά συμπτώματα.

Ο αιμικός σίδηρος βρίσκεται μεν στο κόκκινο κρέας, αλλά λόγω των επιβλαβών του επιδράσεων προτιμήστε να το αποφύγετε. Τα όσπρια και τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά είναι καλές πηγές μη αιμικού σιδήρου, ενώ η ταυτόχρονη κατανάλωσή τους με βιταμίνη C από εσπεριδοειδή, πιπεριές κ.ο.κ. ενισχύει την απορρόφησή του. Αν το παιδί έχει διαγνωστεί με αναιμία, μην αυξήσετε την κατανάλωση του κόκκινου κρέατος και ιδιαιτέρως του συκωτιού, όπως κάνουν οι περισσότεροι, καθώς έχει χαρακτηριστεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας ως “πιθανόν” καρκινογόνο. Προτιμήστε να αυξήσετε τα όσπρια σε καθημερινή βάση, προσθέστε τα σε σάλτσες, σούπες κ.ο.κ. και σύμφωνα με το Ινστιτούτο Αναιμίας, προσθέστε 1 φρούτο σε κάθε πηγή μη αιμικού σιδήρου, καθώς η βιταμίνη C τους βοηθά επαρκώς στην βιοαπορροφησιμότητα. Η κατανάλωση 3-4 φρούτων καθημερινά θα φέρει αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της αναιμίας πλάι στην κατανάλωση οσπρίων.

Το ασβέστιο από την άλλη, μπορεί να μειώσει την απορρόφηση του σιδήρου αν λαμβάνεται ταυτόχρονα με τροφές πλούσιες σε σίδηρο. Γι’ αυτό καλό είναι να καταναλώνετε τροφές που το περιέχουν, όπως γάλα, σαρδέλες, ενισχυμένα τρόφιμα, μπρόκολο κ.ο.κ., σε απόσταση τουλάχιστον 2 ωρών από την κατανάλωση σιδήρου.

Άλλες βιταμίνες που παρουσιάζουν συχνές ελλείψεις σε παιδιά είναι η βιταμίνη D, η βιταμίνη Α και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Η βιταμίνη D ελέγχει την απορρόφηση ασβεστίου και συμβάλλει στην ανάπτυξη των οστών και των δοντιών, γι’ αυτό και είναι άκρως σημαντική. Όπως είναι γνωστό, παράγεται από τον οργανισμό με την έκθεση στον ήλιο, αλλά θα τη βρείτε και σε ενισχυμένες τροφές, στις σαρδέλες, στο αυγό. Τα παιδιά που καταναλώνουν λιγότερο από 900 γραμμάρια τροφών εμπλουτισμένων με βιταμίνη D μπορεί να χρειάζονται συμπλήρωμα, ειδικά τον χειμώνα. Χρειάζεται, όμως, προσοχή και καθοδήγηση στη λήψη της, καθώς τα ανεβασμένα επίπεδα βιταμίνης D είναι τοξικά για τον οργανισμό, ενώ η υπερκατανάλωσή της μπορεί να ρίξει τον σίδηρο του οργανισμού.

Οι βιταμίνες του συμπλέγματος Β βοηθούν στον μεταβολισμό και την ενέργεια και βρίσκονται σε αυγά, γαλακτοκομικά, αλλά και σε ξηρούς καρπούς, φασόλια και σόγια.

Τέλος, η βιταμίνη Α είναι σημαντική για τη σωστή ανάπτυξη και συμβάλλει στην υγεία του δέρματος και των ματιών, του ανοσοποιητικού, των ιστών και της επιδιόρθωσης των οστών. Καλές διατροφικές πηγές βιταμίνης Α είναι τα κίτρινα και τα πορτοκαλί λαχανικά, το τυρί και τα αυγά.

Αν διαπιστώνετε ότι το παιδί σας δεν καταναλώνει σε επάρκεια τις παραπάνω τροφές και δεν μπορείτε να διορθώσετε τη διατροφή του μόνοι σας, καλό θα ήταν να απευθυνθείτε σε επαγγελματία υγείας, διαιτολόγο-διατροφολόγο προτού ξεκινήσετε τα συμπληρώματα. Η λήψη μεγάλων ποσοτήτων βιταμινών που υπερβαίνουν τη συνιστώμενη ημερήσια δόση μπορεί να είναι τοξική για τον οργανισμό και να οδηγήσουν σε συμπτώματα όπως ναυτία, πονοκέφαλο ή διάρροια.

Φροντίστε πάντα να αποθηκεύετε τα συμπληρώματά σας μακριά από τα παιδιά, ούτως ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να τα λάβουν ανεξέλεγκτα. Έχετε, επίσης, υπ’ όψιν ότι σε κάποια συμπληρώματα υπάρχουν ουσίες όχι και τόσο αθώες, όπως η μαλτοδεξτρίνη, το κυκλαμικό νάτριο, η καραγενάνη, το στεατικό μαγνήσιο (διαβάστε περισσότερα εδώ).

Γενικότερα, φροντίστε πρώτιστα να δίνετε βάση στη διατροφή του παιδιού, πάρτε τη βοήθεια ειδικού που θα μπορούσε έξυπνα να διορθώσει τη διατροφή του και με την καθοδήγησή του, αν χρειαστεί, προχωρήστε στη λήψη συμπληρωμάτων.