Γαλοπούλα: είναι τόσο υγιεινή όσο πιστεύουμε;

Ένα από τα βασικά πιάτα των Χριστουγέννων, για όσους καταναλώνουν κρέας και πουλερικά, η γαλοπούλα, μονοπωλεί το ενδιαφέρον τις εορταστικές ημέρες. Κυριαρχεί, μάλιστα, στο μυαλό πολλών ως άπαχη πρωτεΐνη και μια σχετικά υγιεινή επιλογή με λίγα λιπαρά, βιταμίνες Β, τρυπτοφάνη, σελήνιο, ψευδάργυρο. Για άλλη μια φορά, όμως, παίζει ρόλο με τι την συγκρίνουμε, ώστε να τη θεωρήσουμε υγιεινή επιλογή. Σε σχέση με το κόκκινο κρέας ή με τα επεξεργασμένα κρέατα, μπορεί να φαντάζει ως καλύτερη επιλογή. Είναι, όμως, στην πραγματικότητα μια επιλογή με διατροφική αξία που θα μας ωφελήσει στο μικροβίωμα του εντέρου, στο ανοσοποιητικό μας και στη συνολική μας υγεία;

Αυξημένος κίνδυνος καρκίνου
Η μελέτη Seventh-day Adventists (1) συνέκρινε τους δείκτες καρκίνου μεταξύ 34 χιλιάδων χορτοφάγων και κρεατοφάγων και έδειξε ότι όσοι απέφευγαν τα πουλερικά, όπως επίσης και το κρέας και ψάρι, παρουσίαζαν πολύ χαμηλότερους δείκτες καρκίνου του προστάτη, της ουροδόχου κύστης και του παχέος εντέρου, σε σχέση με όσους τα κατανάλωναν. Επίσης, άλλη μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο British Journal of Cancer (2) έδειξε ότι η συχνότητα εμφάνισης όλων των κακοήθων νεοπλασμάτων ήταν χαμηλότερη μεταξύ χορτοφάγων σε σχέση με τους κρεατοφάγους, ενώ και η NutriNet‐santé cohort (3) έδειξε ότι όσο περισσότερα plant-based τρόφιμα κατανάλωναν οι συμμετέχοντες, με μειωμένη πρόσληψη ζωικών, τόσο χαμηλότερος ήταν ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου.

Πρόσληψη βάρους
Η μελέτη EPIC-PANACEA (4) αξιολόγησε συνολικά 103.455 άντρες και 270.348 γυναίκες ηλικίας 25-70 μεταξύ 1992 και 2000 σε 10 ευρωπαϊκές χώρες, για να εξετάσει αν η κατανάλωση κρέατος μπορεί να συνδέεται με την πρόσληψη βάρους. Η μελέτη έδειξε ότι η συνολική κατανάλωση κρέατος (πουλερικά, κόκκινο κρέας και επεξεργασμένα κρέατα) συνδέθηκε με την αύξηση του βάρους σε άντρες και γυναίκες, ακόμη και όταν προσαρμόζονταν οι συνολικές θερμίδες κατανάλωσης.

Κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων
Προοπτική μελέτη βρήκε επίσης ότι όλα τα είδη λαχανικών, πράσινων φυλλωδών λαχανικών και άλλων λαχανικών, φρούτων, σόγιας και ξηρών καρπών είχαν αντίστροφή σχέση με περιστατικά καρδιακής ανεπάρκειας, ενώ τα πουλερικά, το κρέας και τα αυγά συνδέονταν με αύξηση του κινδύνου. Η plant-based, vegan διατροφή με χαμηλή πρόσληψη κορεσμένων/τρανς λιπαρών και νατρίου και υψηλή σε αντιοξειδωτικά, μικροθρεπτικά συστατικά, διαιτητικά νιτρικά και φυτικές ίνες σχετίζεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιακών επεισοδίων. Ακόμη, η plant-based διατροφή μειώνει τη συστημική φλεγμονή και την ανισορροπία στο μικροβίωμα του εντέρου, μειώνοντας έτσι το οξειδωτικό στρες και τα επίπεδα ομοκυστεΐνης. Γενικότερα, μελέτες δείχνουν ότι η αυξημένη κατανάλωση κορεσμένων λιπαρών και η κατανάλωση κρέατος σχετίζεται με αυξημένους δείκτες καρδιακών παθήσεων. Από την άλλη, μια plant-based διατροφή μπορεί να αποτρέψει, αλλά και να αντιστρέψει καρδιαγγειακές παθήσεις (5).

Κίνδυνος σαλμονέλας και E-coli
Είναι γνωστό ότι τα πουλερικά έχουν πιθανότητα να φέρουν το βακτήριο της σαλμονέλας, η οποία μπορεί επίσης να μολύνει ό,τι προέρχεται από αυτά τα ζώα. Σημαντικό είναι, επίσης, να γνωρίζετε ότι η σαλμονέλα έχει βρεθεί ότι παρουσιάζει μεγάλη αντίσταση στα αντιβιοτικά και προκύπτει λόγω του ότι οι γαλοπούλες εκτρέφονται σε τρομερά άσχημες συνθήκες, στριμωγμένες σε εγκαταστάσεις με κακό εξαερισμό, που αποτελούν πρόσφορο έδαφος για την ανάπτυξη βακτηρίων. Ακόμη, έρευνα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών έδειξε ότι το 85% των ουρολοιμώξεων στους ανθρώπους προκαλείται από το βακτήριο E.Coli, το οποίο συναντάται συχνά στα πουλερικά (6), ίσως λόγω της υπερβολικής ή λάθος χρήσης αντιβιοτικών κατά την παραγωγή. Έρευνες δείχνουν ότι 9 στα 10 δείγματα γαλοπούλας βγαίνουν θετικά σε E.Coli, με το πουλερικό αυτό να έχει τους υψηλότερους δείκτες μόλυνσης και σε άλλα μικρόβια όπως E. faecalis και E. faecium. Η υψηλή θερμοκρασία, βέβαια, συνήθως σκοτώνει τα βακτήρια, ωστόσο αν το κρέας δεν έχει μαγειρευτεί σωστά υπάρχει κίνδυνος.
Μήπως, λοιπόν, να ξανασκεφτείτε τις επιλογές σας για το χριστουγεννιάτικο τραπέζι;

Πηγές
1. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/10479227/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2699384/
3. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1002/ijc.31593
4. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20592131/
5. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5971679/
6. https://wwwnc.cdc.gov/eid/article/18/3/11-1099_article