Τι σνακ δίνουμε σε παιδιά μέχρι 4 ετών;

Τα σνακ έχουν μπει για τα καλά στη ζωή μας και των παιδιών μας -παρ’ όλο που κάποτε οι γιαγιάδες μας θεωρούσαν ότι θα «κόψουν την όρεξη»- και φαντάζομαι δεν διανοείστε να φύγετε από το σπίτι με το παιδί και να μην έχετε μαζί σας μια τσάντα με σακουλάκια αλμυρών και γλυκών σνακ για να του δώσετε να φάει μόλις περάσει λίγη ώρα –ξέρουμε όλοι τι γκρίνια ακολουθεί όταν ένα μικρό παιδί πεινάει και δεν ξέρει τι του φταίει.

Ειδικά σε παιδιά ηλικίας 1 έως 4 ετών τα σνακ είναι τρόπος ζωής και μάλιστα καταναλώνονται σε ποσότητες μεγαλύτερες από ποτέ. Σύμφωνα με μελέτες, παιδιά ηλικίας από 2 έως 12 ετών λαμβάνουν το 30% των ημερήσιων θερμίδων τους σε μορφή γλυκών και αλμυρών σνακ –ποσοστό που ανεβαίνει αν προσθέσουμε σε αυτά και τα αναψυκτικά ή τους χυμούς.

Το θέμα με αυτή τη διαχείριση των σνακ είναι ότι από τη μία κρατούν το παιδί για λίγο χορτάτο και μακριά από την γκρίνια, από την άλλη αποτελούν ένα σημαντικό κομμάτι της σημερινής παιδικής παχυσαρκίας. Τροφές όπως κουλουράκια, πατατάκια, γλυκά, συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο πρόσληψης πλεονάζοντος βάρους στις μικρές ηλικίες, με πολλά παιδιά να είναι ήδη παχύσαρκα πριν ξεκινήσουν το σχολείο.

Κάπου, όμως, πρέπει να βάλουμε μια γραμμή, να χωρίσουμε σωστά τα σνακ μέσα στην ημέρα, να κάνουμε καλύτερες επιλογές και να μην χρησιμοποιούμε δικαιολογίες τύπου «δεν καθόταν ήσυχο», «πείναγε» κ.ο.κ. για να το φορτώνουμε με λιχουδιές που από τη μία μας βγάζουν από τη δύσκολη θέση, από την άλλη κάνουν κακό όταν δίνονται συστηματικά στο παιδί.

Τα σνακ είναι σημαντικό μέρος της διατροφής και πρέπει να τα δούμε σαν ευκαιρία να κάνουμε τη διατροφή τους ακόμα καλύτερη, όχι να την χειροτερέψουμε. Λόγω του ότι τα μικρά παιδιά έχουν μικρά στομάχια, ενδέχεται να μην καταναλώνουν αρκετά γεύματα ώστε να καλύψουν τις διατροφικές τους ανάγκες, που σημαίνει ότι η πατέντα των 3 κύριων γευμάτων και 2 με 3 υγιεινά σνακ μέσα στην ημέρα, μπορούν να βοηθήσουν.

Όταν, όμως, τα σνακ αποτελούν τόσο μεγάλο μέρος της διατροφής, είναι σημαντικό να ξέρουμε από τι πρέπει να αποτελούνται. Κι επειδή πολλοί γονείς είναι μπερδεμένοι, ήρθε η ώρα να ξεκαθαρίσουμε τα πράγματα.

Τι πρέπει να περιλαμβάνουν τα σνακ

Τα σνακ των παιδιώνπρέπει να περιλαμβάνουν άπαχη πρωτεΐνη, ολική άλεση, φρούτα, λαχανικά και γαλακτοκομικά προϊόντα (όχι όλα αυτά μαζί), στις σωστές ποσότητες. Όσο πιο υγιεινά σνακ τους δίνουμε με βάση τα παραπάνω, τόσο κι αυτά μαθαίνουν στο πρότυπο της υγιεινής διατροφής. Τρανό παράδειγμα αποτελεί έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Pediatrics και έδειξε ότι όταν δινόταν στα παιδιά υγιεινό σνακ (π.χ. λαχανικά με τυρί) και έπειτα τα άφηναν ελεύθερα να φάνε ό,τι θέλουν παρακολουθώντας κινούμενα σχέδια 45 λεπτών, εκείνα κατανάλωναν 72% λιγότερες θερμίδες, σε σχέση με τα παιδιά που έτρωγαν πατατάκια ως σνακ.

Στα σνακ συμπεριλαμβάνεται, όμως, και το τι θα πιουν. Οι καλύτερες επιλογές σε αυτή την ηλικία, εκτός από το νερό, είναι το γάλα. Οι χυμοί φρούτων δίνουν μεν βιταμίνες στο παιδί, αλλά χωρίς φυτικές ίνες και με αρκετή ζάχαρη και θερμίδες, κάτι που μπορεί να κάνει κακό στα δόντια αν δεν πλένονται τακτικά. Αυτό, φυσικά, δεν σημαίνει ότι του «κόβουμε» τη φρεσκοστυμμένη πορτοκαλάδα, αλλά την περιορίζουμε σε ένα μικρό ποτήρι.

Πώς να διαμορφώσετε τα σνακ τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο
Τα παρακάτω είναι πράγματα που εφαρμόζω κι εγώ η ίδια, αλλά και συστήνω σε πελάτες που με ρωτούν όσον αφορά τα σνακ των παιδιών και μπορείτε να τα δοκιμάσετε κι εσείς.

Φτιάξτε σνακ με θρεπτικά συστατικά
Το πιο σημαντικό είναι τα σνακ που θα καταναλώσουν μέσα στην ημέρα να έχουν ισορροπία σε θρεπτικά συστατικά και να μην αποτελούν «κενές θερμίδες». Αφήστε στην άκρη τα επεξεργασμένα σνακ εμπορίου και φτιάξτε τους σνακ με πρωτεΐνη και λαχανικά, όπως καρότα με χούμους ή σάντουιτς με φιστικοβούτυρο και μπανάνα ή αχλάδι με κρεμώδες τυρί. Αυτό θα τους χαρίσει ενέργεια, κορεσμό και είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη και φυτικές ίνες.

Ελέγξτε τις μερίδες
Αν η μερίδα του σνακ είναι μεγάλη, τότε το παιδί δεν θα πεινάει την ώρα του φαγητού και θα διαταραχτεί η ισορροπία των γευμάτων. Τα σνακ ανάμεσα στα γεύματα πρέπει να είναι μικρά, ώστε να διατηρούν την ενέργειά τους, χωρίς να τα αποτρέπουν από το να φάνε έπειτα το κανονικό γεύμα τους.

Κάντε σωστές επιλογές
Όσο κι αν τα παιδιά θέλουν σοκολάτες και καραμέλες, αυτές οι επιλογές πρέπει να αποτελούν εξαίρεση κι όχι κανόνα. Τα σνακ τους πρέπει να περιλαμβάνουν φρούτα, λαχανικά, ολική άλεση και γαλακτοκομικά και φροντίστε οι υγιεινές τροφές να βρίσκονται σε σημεία που έχουν πρόσβαση τα παιδιά όταν πεινούν. Κόψτε φρούτα και βάλτε τα σε σακουλάκια στο ψυγείο, φτιάξτε γκρανόλα ή χορτοφαγικά μάφιν καρότου μήλου και έχετε πάντα μαζί σας σνακ και νερό όταν τα πηγαίνετε σε δραστηριότητες με το αυτοκίνητο.

Βάλτε χρονικό περιθώριο
Ακριβώς επειδή, όπως είπαμε, το σνακ δεν πρέπει να πάρει το χώρο του γεύματος, πρέπει να υπάρχει έλεγχος στον χρόνο του. Γι’ αυτό φροντίστε η ώρα που καταναλώνει ένα σνακ το παιδί να μην ξεπερνά τα 10-15 λεπτά. Πολλά παιδιά δεν αναγνωρίζουν ότι χόρτασαν και συνεχίζουν να τρώνε όσο υπάρχει φαγητό στο πιάτο, γι’ αυτό χρειάζεται το σνακ να είναι μικρό και να καταναλωθεί σε αντίστοιχα μικρό χρονικό διάστημα.

Μην τους τα δίνετε κοντά στο γεύμα
Η γνώση του ιδανικού σνακ πριν το φαγητό είναι αυτή που θα σας σώσει από τη δυσάρεστη εμπειρία του να μην τρώει το κυρίως γεύμα του. Σε αυτό το πλαίσιο, πρέπει να ξέρετε ότι λαχανικά ή φρούτα και νερό περίπου μία ώρα πριν το βραδινό είναι οκ για να μην του χαλάσουν την όρεξη και μετατρέψουν το φαγητό σε δυσάρεστη, αναγκαστική εμπειρία.