Κετογονική διατροφή: ωφελεί ή επιδεινώνει τον διαβήτη;

Έχουμε μιλήσει πολλές φορές από το getactive και το notanordinarymum για την κετογονική δίαιτα, καθώς είναι μια δίαιτα που έχει απασχολήσει πολύ τα τελευταία χρόνια. Για όσους δεν γνωρίζουν, πρόκειται για μια διατροφή που περιλαμβάνει μεγάλες ποσότητες λιπαρών και πολύ λίγους υδατάνθρακες. Στόχος της είναι να οδηγήσει τον οργανισμό σε κέτωση -η διαδικασία που συμβαίνει όταν καταναλώνουμε πολύ λίγους υδατάνθρακες ή έχουμε να φάμε για πολλές ώρες- η οποία μειώνει τα επίπεδα της ινσουλίνης στο αίμα και οδηγεί στην απελευθέρωση λιπαρών από τα λιποκύτταρα για την ενέργειά μας. Με αυτό τον τρόπο, το συκώτι γεμίζει λίπος, μετατρέποντας ένα μέρος του σε κετόνες. Η κετογονική δίαιτα, λόγω της χαμηλής της περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, έχει κυκλοφορήσει πολύ ως «θαυματουργή» σε περιπτώσεις διαβήτη. Στην πραγματικότητα, όμως, δεν είναι τόσο ωφέλιμη όσο νομίζουν οι περισσότεροι, ενώ μπορεί να φέρει και αντίθετα αποτελέσματα. Ο Michael Greger M.D. FACLM τα εξηγεί όλα σε ένα πολύ ενδιαφέρον βίντεο που μπορείτε να βρείτε στη σελίδα του nutritionfacts.org, τις χρήσιμες πληροφορίες του οποίου θα προσπαθήσω να αποτυπώσω παρακάτω.

Η κετογονική διατροφή φαίνεται ότι μπορεί να μειώσει το σάκχαρο του αίματος και μάλιστα καλύτερα από κάποια συμβατική διατροφή, τόσο που υπάρχουν εταιρίες που ισχυρίζονται ότι μια τέτοια διατροφή μπορεί ακόμη και να αντιστρέψει τον διαβήτη. Αυτό που συμβαίνει, όμως, στην πραγματικότητα, είναι ότι μπερδεύουν το σύμπτωμα (υψηλό σάκχαρο), με την ασθένεια (δυσανεξία σε υδατάνθρακες). Ο οργανισμός όσων έχουν διαβήτη δεν μπορεί να διαχειριστεί σωστά τους υδατάνθρακες κι αυτό μεταφράζεται σε υψηλό σάκχαρο στις εξετάσεις αίματος. Αν, λοιπόν, κάποιος μειώσει τους υδατάνθρακες και τρώει πιο πολλά λιπαρά, όπως «προστάζει» η κετογονική διατροφή, λογικό είναι το σάκχαρο του αίματος να παρουσιάσει πτώση. Στην πραγματικότητα, όμως, αυτή η τακτική μπορεί να οδηγήσει σε επιδείνωση την υποκείμενη ασθένεια, δηλαδή τη δυσανεξία στους υδατάνθρακες.

Ξέρουμε εδώ κι έναν αιώνα, ότι όποιος ακολουθεί κετογονική διατροφή, η δυσανεξία στους υδατάνθρακες μπορεί να εκτοξευτεί κυριολεκτικά μέσα σε μόλις δύο μέρες. Μιας εβδομάδας τέτοια διατροφή πλούσια σε λιπαρά μπορεί ακόμη και να πενταπλασιάσει την αύξηση του σακχάρου του αίματος ως αντίδραση στο ίδιο φορτίο υδατανθράκων, σε σχέση με μια διατροφή με χαμηλά λιπαρά. Ακόμη και μια μέρα υπερβολικής κατανάλωσης λιπαρών μπορεί να έχει παρόμοια αποτελέσματα. Αν για παράδειγμα πρόκειται να κάνετε εξετάσεις για σάκχαρο την επόμενη ημέρα και το προηγούμενο βράδυ καταναλώσετε ένα λιπαρό γεύμα, τα αποτελέσματα θα επηρεαστούν αρνητικά. Σύμφωνα με έρευνες, ένα γεύμα πλούσιο σε κορεσμένα λιπαρά μπορεί να χειροτερέψει την αιτία του διαβήτη, δηλαδή τη δυσανεξία στους υδατάνθρακες, ακόμη και μέσα σε 4 ώρες.

Για να καταλάβετε καλύτερα τι συμβαίνει, σκεφτείτε σε κάποιον που έχει πνευμονία να δοθεί ασπιρίνη αντί για αντιβιοτικά για τον πυρετό. Στην περίπτωση, όμως, της κετογονικής διατροφής τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, καθώς μπορεί να βελτιωθούν τα συμπτώματα, αλλά στην πραγματικότητα να επιδεινωθεί η ασθένεια. Τι πρέπει να κάνουμε, λοιπόν; Ο δρόμος είναι ένας: να διαχειριστούμε την ασθένεια κι όχι το σύμπτωμα.

Ο διαβήτης τύπου 2 μπορεί να αντιστραφεί με μια ισορροπημένη διατροφή και στην πραγματικότητα, η σωστή διατροφή για τη διαχείρισή του είναι ακριβώς το αντίθετο της κετογονικής. Σύμφωνα με έρευνες, αποτελέσματα υπήρχαν όταν διαβητικοί κατανάλωναν πάνω από 300 γραμμάρια υδατάνθρακες την ημέρα. Δεν σταματά όμως εκεί το θέμα.

Ένας λόγος που οι διαβητικοί υπόκεινται σε βλάβες των αρτηριών και των νεύρων τους είναι λόγω μιας φλεγμονώδους τοξίνης, της μεθυλγλυοξάλης, που δημιουργείται σε υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα και παίζει σημαντικό ρόλο στη δημιουργία AGEs (προχωρημένα προϊόντα τελικής γλυκοζυλίωσης). Τα υψηλά επίπεδα αυτών των γλυκοτοξινών σχετίζονται με νευροεκφυλιστικές παθήσεις όπως το Αλτσχάιμερ, με καταρράκτη, με εγκεφαλικά, παθήσεις των νεφρών.

Τα AGEs φτάνουν στον οργανισμό μας από δύο πηγές: είτε τα καταναλώνουμε προσχηματισμένα μέσω της διατροφής μας, είτε τα δημιουργούμε με τη μεθυλγλυοξάλη, αν έχουμε υψηλό σάκχαρο αίματος. Στην κετογονική διατροφή, θα περίμενε κάποιος ότι θα υπάρχει λήψη προσχηματισμένων AGEs μέσω της διατροφής, αλλά μειωμένος σχηματισμός τους στον οργανισμό, λόγω του χαμηλού σακχάρου, άρα και της χαμηλής μεθυλγλυοξάλης (να σημειώσουμε εδώ ότι οι ζωικές τροφές που είναι πλούσιες σε λιπαρά και πρωτεΐνη έχουν μεγάλη περιεκτικότητα σε AGEs, ενώ η ολική άλεση, τα φρούτα και τα λαχανικά μιας vegan διατροφής έχουν χαμηλή περιεκτικότητα, ακόμη και μετά το μαγείρεμα). Στην πραγματικότητα, όμως, έρευνες της Ιατρικής Σχολής Dartmouth βρήκαν περισσότερη μεθυλγλυοξάλη, με μερικές εβδομάδες δίαιτας Άτκινς, που επίσης είναι χαμηλής περιεκτικότητας σε υδατάνθρακες, να αυξάνουν την επικίνδυνη αυτή γλυκοτοξίνη. Όσοι βρίσκονταν, μάλιστα, σε ενεργή κέτωση, είχαν χειρότερα αποτελέσματα, με διπλασιασμό της γλυκοτοξίνης. Απ’ ό,τι φαίνεται, λοιπόν, το υψηλό σάκχαρο δεν είναι ο μόνος τρόπος σχηματισμού της μεθυλγλυοξάλης.

Μια από τις κετόνες που δημιουργούμε σε μια κετογονική διατροφή είναι η ακετόνη (τη γνωρίζουμε και από τα ασετόν). Η ακετόνη οξειδώνεται στο αίμα δημιουργώντας ακετόλη, η οποία αποτελεί τον προάγγελο της μεθυλγλυοξάλης. Σε αυτό μπορεί, λοιπόν, να οφείλεται το γιατί όσοι ακολουθούν κετογονική διατροφή παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα της παραπάνω γλυκοτοξίνης, παρά το χαμηλό σάκχαρο, παρόμοια με όσους έχουν ανεξέλεγκτο διαβήτη, με βλάβες στα αγγεία και τα νεύρα, κάτι που οδηγεί σε έμφραγμα (μπορείτε να διαβάσετε εδώ περισσότερα για την κετογονική διατροφή και τις επιπτώσεις στην καρδιά).

Εκτός, λοιπόν, του ότι μια κετογονική διατροφή μπορεί να επιδεινώσει τον διαβήτη, μπορεί να επεκταθεί και στη δημιουργία προβλημάτων στο καρδιαγγειακό. Επικεντρωθείτε, λοιπόν, σε μια ισορροπημένη διατροφή με βάση τα φρούτα, τα λαχανικά και την ολική άλεση, πλούσια σε ξηρούς καρπούς και σπόρους και μην υποκύπτετε σε ακραίες λύσεις που τελικά μόνο βλάπτουν.

Πηγή
https://nutritionfacts.org/video/does-a-ketogenic-diet-help-diabetes-or-make-it-worse/