Νέα έρευνα δείχνει ότι η καρδιοπάθεια μπορεί να προβλεφθεί και να προληφθεί

Παρά την πρόοδο της ιατρικής, η καρδιοπάθεια εξακολουθεί να αποτελεί τη νούμερο 1 αιτία θανάτου παγκοσμίως και ως διαιτολόγος-διατροφολόγος με εξειδίκευση στα αυτοάνοσα και τη φλεγμονή και μετεκπαίδευση στη φυτοφαγία, διαπιστώνω ότι πολλοί με επισκέπτονται θεραπευτικά όχι προληπτικά, αποφασίζοντας να διορθώσουν τη διατροφή τους μετά από κάποια αρνητική διάγνωση ή περιστατικό. Συχνά, μάλιστα, ακούμε ιστορίες για ανθρώπους που «έπαθαν καρδιακή προσβολή χωρίς προειδοποίηση», δημιουργώντας την εντύπωση ότι οι καρδιακές παθήσεις είναι απρόβλεπτες. Ξέρουμε, όμως, ότι αυτό δεν ισχύει και μια πρόσφατη μελέτη το επιβεβαιώνει.

Τι έδειξε η μελέτη
Οι ερευνητές της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Journal of the American College of Cardiology τον Οκτώβριο του 2025 ανέλυσαν δεδομένα από εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις καρδιαγγειακής νόσου, καρδιακής ανεπάρκειας και εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα ευρήματα έδειξαν ότι η καρδιοπάθεια είναι σε μεγάλο βαθμό προβλέψιμη, καθώς πάνω από το 99% των ανθρώπων που εμφάνισαν καρδιακή νόσο, καρδιακή ανεπάρκεια ή εγκεφαλικό είχαν τουλάχιστον έναν παράγοντα κινδύνου πριν από το πρώτο επεισόδιο, όπως υψηλή αρτηριακή πίεση, αυξημένη χοληστερόλη, υψηλά επίπεδα σακχάρου ή κάπνισμα. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων (93%) μάλιστα υπήρχαν δύο ή περισσότεροι παράγοντες κινδύνου, γεγονός που δείχνει ότι η νόσος σπάνια εμφανίζεται χωρίς προειδοποίηση. Οι παράγοντες αυτοί αφορούν άνδρες και γυναίκες όλων των ηλικιών, με μόνο ελαφρώς χαμηλότερα ποσοστά σε νεότερες γυναίκες κάτω των 60 ετών, και παρατηρούνται όχι μόνο στη στεφανιαία νόσο, αλλά και στην καρδιακή ανεπάρκεια και το εγκεφαλικό. Όπως καταλαβαίνετε, η μελέτη αμφισβητεί τη συνηθισμένη πεποίθηση ότι η καρδιακή νόσος εμφανίζεται ξαφνικά και χωρίς προειδοποίηση. Ακόμα και μικρές ενδείξεις, όπως η ελαφρά υπέρταση ή η ήπια αύξηση σακχάρου, μπορεί να αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια που πρέπει να παρακολουθούμε και η έγκαιρη αναγνώριση αυτών των παραγόντων κινδύνου μπορεί να σώσει ζωές.

Η σημασία της πρόληψης μέσα (και) από τη διατροφή
Η καρδιακή νόσος μπορεί να προληφθεί σε μεγάλο βαθμό μέσω στοχευμένων στρατηγικών. Η παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, η ρύθμιση της χοληστερόλης και της γλυκόζης, καθώς και η αποφυγή του καπνίσματος αποτελούν βασικά βήματα. Τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι βοηθούν να εντοπιστούν οι κίνδυνοι πριν εξελιχθούν σε σοβαρά επεισόδια.

Η πρόληψη, ωστόσο, δεν περιορίζεται μόνο στη φαρμακευτική αγωγή –η διατροφή και η καθημερινή δραστηριότητα έχουν κρίσιμο ρόλο. Η υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής, πλούσιας σε φρούτα, λαχανικά, τρόφιμα ολικής άλεσης και χαμηλής σε επεξεργασμένα λιπαρά και ζάχαρη, μειώνει σημαντικά τους παράγοντες κινδύνου, ενώ η ενίσχυση της διατροφής με τρόφιμα υψηλά σε αντιοξειδωτικά φαινολικά (όπως μούρα, πράσινο τσάι, ελαιόλαδο) και ω-3 λιπαρά οξέα (λιναρόσπορος, καρύδια) μπορεί να μειώσει φλεγμονώδεις δείκτες και παράγοντες κινδύνου καρδιομεταβολικών νοσημάτων. Η κατανάλωση προβιοτικών και πρεβιοτικών τροφών (όπως κεφίρ, ξινολάχανο, σπόροι chia) προάγει τη μικροβιακή ισορροπία του εντέρου, η οποία συνδέεται με καλύτερη ρύθμιση της γλυκόζης και των λιπιδίων.

Όσον αφορά τη φυσική δραστηριότητα, ακόμα και μέτριας έντασης ασκήσεις όπως γρήγορο περπάτημα, ποδηλασία ή ασκήσεις αντίστασης με βάρη, 3–5 φορές την εβδομάδα, μειώνουν την αρτηριακή πίεση, βελτιώνουν το λιπιδαιμικό προφίλ και ενισχύουν τη μάζα μυών. Ο συνδυασμός στοχευμένης διατροφής και τακτικής άσκησης φαίνεται να έχει προληπτικά αποτελέσματα συγκρίσιμα ή και ανώτερα από πολλές φαρμακευτικές παρεμβάσεις, ιδιαίτερα όταν εφαρμόζεται συστηματικά και νωρίς.

Η έρευνα στέλνει μήνυμα όχι μόνο σε εμάς ατομικά, αλλά και στα συστήματα υγείας. Εκπαιδευτικά προγράμματα, καμπάνιες ενημέρωσης και εύκολη πρόσβαση σε ιατρικές εξετάσεις μπορούν να μειώσουν την επιβάρυνση των καρδιαγγειακών παθήσεων στην κοινωνία. Η πρόληψη πρέπει να θεωρείται αναγκαιότητα και όχι πολυτέλεια.

Ακούστε την καρδιά σας
Η καρδιακή νόσος δεν είναι ένα ανεξέλεγκτο φαινόμενο. Η πρόληψη, η σωστή διατροφή, η άσκηση και η τακτική ιατρική παρακολούθηση μπορούν να μειώσουν δραστικά τον κίνδυνο. Η καρδιά στέλνει πάντα σήματα -το μόνο που χρειάζεται είναι να τα ακούσουμε και να δράσουμε εγκαίρως.

Πηγές
https://www.pcrm.org/news/health-nutrition/heart-disease-predictable-and-may-be-preventable

https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0735109725071220